ކައިވެނި

ކައިވެންޔަކީ އަރާމާއި ހިތްހަމަޖެހުން ލިއްބައިދޭ ކަމެކެވެ. އެއީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ މަތީ އުފާވެރި ކަމެވެ. އަދި މާތް ﷲ ގެ ގުދްރަތްތެރިކަމުގެ ދަލީލުތަކުގެ ތެރެއިންވާކަމެކެވެ.

ކީރިތި ގުރްއާނުން ޝިފާ ލިބިގަންނާށެވެ.

ކީރިތި ގުރްއާނުގައި ހިމެނިގެންވާ ޝިފާގެ އާޔަތްތަކަކީ އެއާޔަތެއްގައި "ޝިފާ" މިލަފްޡު އެކުލެވިގެންވާ އާޔަތްތަކެވެ. އެއާޔަތް ތަކަކީ:

ތައުބާ ސޫރަތުގެ 14 ވަނަ އާޔަތް
قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِينَ...

ޔޫނުސް ސޫރަތުގެ 57 ވަނަ އާޔަތް
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشفَاء لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ..

ނަޙްލު ސޫރަތުގެ 69 ވަނަ އާޔަތް
ثُمَّ كُلِي مِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلاً يَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاء لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

އަލް އިސްރާ ސޫރަތުގެ 82 ވަނަ އާޔަތް
وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا...

އައްޝުޢަރާ ސޫރަތުގެ 80 ވަނަ އާޔަތް
وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ...

ފުއްޞިލަތް ސޫރަތުގެ 44 ވަނަ އާޔަތް
وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشفَاء وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُوْلَئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ...

މިކަމުގައި ހަނދާނުގައި ބަހައްޓަންޖެހޭ ވަރަށް މުހިންމު ނުކުތާ އެއް އެބައޮތެވެ. އެއީ، ﷲ އަށާއި އެކަލާނގެ ބާވާލެއްވި އާޔަތްތައް ފުރިހަމަ އަށް ތެދުކޮށް ގަބޫލުކޮށް އިތުބާރު ކުރުމަކީ ޝިފާ ލިބުމުގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ކަންތަކެވެ. ހަމައެކާއި އެކު ކެތްތެރި ވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. އަދި ތިމާ އެދޭކޮންމެ ގޮތަކަށް ތިމާގެ ދުޢާ އިޖާބަ ނުވުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެއްކަން ދަންނަން ވާނެއެވެ. އެމީހެއްގެ ދުޢާ އިޖާބަ ކުރައްވާނެ ގޮތެއް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲ ތަޢާލާ އެވެ. މިޘާލަކަށް ވަކިބައްޔަކުން ޝިފާ ދެއްވުން އެދި ގުރްއާން ކިޔެވިނަމަވެސް، ފަހަރުގައި އެބައްޔަކުން އެމީހަކަށް ޝިފާ ނުލިބި ލަސްވުމަކީ އެކަށީގެންވާކަމެކެވެ. މީގެ ސަބަބުން އެކިޔެވުމުން ފައިދާ ނުކުރަނީ ކަމުގައި ބައެއް ފަރާތްތަކަށް ހީވެދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އެގޮތަށް ހީކުރުމަކީ މުއިމިނުންނަށް ހުއްދަވެގެންވާ ގޮތެއް ނޫނެވެ. ސަބަބަކީ ގުރްއާނުގައި ޝިފާ އެއް ވާކަމަށް ﷲ ތަޢާލާ ވަނީ އަންގަވާފައެވެ. މިކިޔެވި ކިޔެވުމުގެ ސަބަބުން ފަހަރުގައި މިބައްޔަށްވުރެ ބޮޑު އެހެން ބައްޔަކުން މީހާ ސަލާމަތް ކުރެއްވުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. މިކެޔެވި އާޔަތްތަކުގެ ސަބަބުން އަޅުގަޑުމެންނަށް ކުރިމަތިވާން އޮތް ބޮޑު މުޞީބާތަކުން ދުރުހެލި ކުރެއްވުމަކީ ވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. އަޅުގަޑުމެންގެ ދުޢާ އިޖާބަކުރެއްވުން، ގިޔާމަތާއި ހަމައަށް ލަސްކޮށްލެއްވުމަކީ ވެސް އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. ގިޔާމަތްދުވަހަކީ ﷲ ގެ ފުއްސެވުމާއި ރަޙްމަތަށް އަދި ނަރަކައިން މުއްތިކުރެއްވުމަށް އަޅާ އެންމެ ބޮޑަށް ބޭނުންޖެހިފައިވާ ދުވަހެވެ.

އަޅުގަޑުމެންގެ އަމިއްލަނަފްސާއި ސުވާލުކޮށްލަމާތޯއެވެ. އަޅުގަޑުމެންނަށް ބޮޑަށް ރަގަޅީ ބޮޑުބައްޔަކުން ޝިފާ ލިބުންތޯ ނުވަތަ މުދަލަކުން ދަރިޔަކުން ފައިދާ ނުކުރާދުވަސް ކަމުގައިވާ ގިޔާމަތްދުވަހުގައި ނަބީބޭކަލުންނާއެކު ﷲ ގެ ރަޙްމަތުގެ ގޯތި ސުވަރުގޭގައިވުންތޯއެވެ؟ އެހެންކަމުން، ޝިފާ ނުލިބިގެން ލަސްވެގެން ނޫޅޭށެވެ. ކޮންމެ ކަމެއްވެސް ވަނީ ﷲ ގެ އަތްޕުޅުގެ މަތީގައެވެ. އެކަލާނގެ އިރާދަކުރެއްވި ވަގުތަކުން، އިރާދަކުރެއްވި ގޮތަކަށް އެކަމެއް ނިމިގެންދާނެއެވެ. ތިމާ އަށް ނޭގޭ ކޮންމެވެސް ގޮތަކަށް ﷲ ތަޢާލާ ތިމާގެ ދުޢާ އިޖާބަ ކުރައްވާނެކަމުގެ ޔަގީންކަން ހިތުގައި ބާއްވާށެވެ. އަދި ތިމާ ކިޔަވާ ކޮންމެ އާޔަތަކީ މުސްތަގްބަލުގައި ތިމާ އަށް ޖެހެން ހުރި ކޮންމެވެސް ބައްޔަކުން ސަލާމަތް ކުރައްވާނެ އާޔަތެއް ކަމުގައި ގަބޫލުކޮށް ޔަގީން ކުރާށެވެ.

ގުރްއާން ކިޔެވުމުން ޝިފާ ލިބެނީ ކޮންކަހަލަ ބަލިތަކަކަށްބާ؟
ގުރްއާނަކީ ހުރިހާ ބައްޔަކަށް ހުރި ޝިފާ އެކެވެ. އަލްއަންފާލް ސޫރަތުގެ 24 ވަނަ އާޔަތުގައި ﷲ ވަޙީ ކުރައްވަނީ މިފަދައިންނެވެ. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّـهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ) މާނައަކީ: " އޭ إيمان ވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ! ތިޔަބައިމީހުންނަށް ދިރުންދޭ ކަމަކަށް رسول އާ ތިޔަބައިމީހުންނަށް ގޮވައިލައްވާހިނދު، اللَّه އަށާއި، رسول އާއަށް ތިޔަބައިމީހުން އިޖާބަ ދޭހުށިކަމެވެ!". މި އާޔަތުން ދޭހަވަނީ ﷲ ގެ އާޔަތްތަކުގައި އަޅުގަޑުމެންނަށް ދިރުމެއް ލައްވާފައިވާ ކަމެވެ. އިންސާނާގެ ހަށިގަޑުގެ އެއްވެސް ސެލް އަކަށް ބައްޔެއް ޖެހި އޭގެ ދިރުން ހުއްޓި ނުވަތަ ލަސްވެފައިވާނަމަ ﷲ ގެ އާޔަތްތައް ކިޔެވުމުން އެސެލްތަކަށް އަލުން ދިރުން ދެއްވާކަމެވެ. އަދި ކުރިޔަށްވުރެވެސް ވަރުގަދަކޮށް އެސެލްތައް މަސައްކަތްކުރަން ފަށާކަމެވެ.

އެހެންކަމުން، ﷲ ގެ އާޔަތްތައް ތިލާވަތު ކުރުމަކީ ﷲ ގެ ރަޙްމަތުން ބައްޔަށް ޝިފާ ލިބެނިވި ކަމެކެވެ.
އެހެންކަމުން ހުރިހާ ބައްޔަކަށް ޝިފާ އެއް ކީރިތި ގުރްއާނުގައި ލައްވާފައިވެއެވެ. އެއީ، ނަފްސާނީ ބައްޔެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް، ނުވަތަ ހަށިގަނޑަށް ޖެހިފައިވާ ބައްޔެއް ކަމުގައިވީނަމަވެސް، ސިޙުރު ޖެހިފައިވީނަމަވެސް، ނުވަތަ ޖިންނި އަވަލާފައިވީނަމަވެސް އެވެ. މިއާޔަތްތައް ކިޔެވުމުން ﷲ ގެ ރަޙްމަތުން ތިމާގެ ބައްޔަށް ޝިފާ ލިބޭނެކަން ބަލިމީހާ ގަބޫލުކޮށް ޔަގީން ކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. ސަބަބަކީ ބޭހާއި މެދުގައި ބަލިމީހާ އިތުބާރު ކުރުމަކީ ޝިފާގެ ދެބައިކުޅަ އެއްބައެވެ.
ބަލިމީހާގެ މައްޗަށް ގުރްއާން ކިޔަވާނީ ކޮންގޮތަކަށްބާ؟

ބަލިމީހާގެ މައްޗަށް ގުރްއާން ކިޔެވުން އެންމެ ރަގަޅީ އޭނާ އަމިއްލައަށެވެ. ފަހުގެ ހޯދުންތަކުން ދައްކާގޮތުގައި ބަލިމީހާގެ  ބައްޔަށް އެންމެ ބޮޑަށް އަޘަރުފޯރުވަނީ އޭނާ އަމިއްލަ އަށް ކިޔެވުމުންނެވެ. ބަލިމީހާގެ އަމިއްލަ އަޑުން ކިޔެވުމުން އޭނާގެ ސެލްތައް އިޖާބަދޭލެއް ނުވަތަ ކިޔެވުމުގެ އަޘަރު ސެލްތަކަށް ކުރާލެއް އަވަހެވެ. އެހެންކަމުން، ބަލިމީހާ އަމިއްލަ އަށް ކިޔެވުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް، ބަލިޙާލަތު ހުރި ގޮތުން އަމިއްލަ އަށް ކިޔެވުމުގެ ކުޅަދާނަކަން ލިބިގެންނުވާނަމަ، އެހެންމީހަކު ލައްވާ ކިޔެވުމަކުން މައްސަލަ އެއް ނެތެވެ. މިގޮތުން ކިޔަވާ މީހަކު އެކިޔަވާ އާޔަތްތަކާއި މެދުގައި ވިސްނާ، އަދި މިކިޔެވެލީގެ ބަރަކާތުން ﷲ ގެ ރަޙްމަތްލައްވައި،  ބަލިމީހާ އަށް ޝިފާ ލިބޭނެކަން ޔަގީން ކުރަންވާނެއެވެ.  މިގޮތަށް ކިޔަވާ އިރުގައި ބަލިމީހާ އަށް އަޑުއިވޭ ވަރަށް ކިޔެވުން އެދެވިގެންވެއެވެ.

ބަލިމީހާގެ ގާތުގައި ކިޔެވުން އެންމެ ރަގަޅީ ކޮން ވަގުތަކު؟
ކިޔެވުމަށް ވަކިވަގުތެއް ނުވެއެވެ. ކޮންމެ ވަގުތެއްގައިވެސް ކިޔަވަންވީއެވެ. ކޮޅަށް ހުރެގެންވެސް، އިށީނދެ އިނދެގެންވެސް، އަދި އޮށޯވެ އޮވެގެންވެސް ކިޔަވަންވީއެވެ.
ގުރްއާން އަޑުއެހުމުން ފަރުވާ ލިބިގަތުން
ގުރްއާން ކިޔަވާ އަޑު ސީޑީ އަކުން ނުވަތަ ރޭޑިޔޯ އަކުން ނުވަތަ އެނޫންވެސް ވަސީލަތެއް ބޭނުންކޮށްގެން އެހުމަކީވެސް ރަގަޅު ކަމެކެވެ. މިގޮތުން ގުރްއާން އަޑުއަހާއިރުގައި ކިޔެވެމުންދާ އާޔަތްތަކާއި މެދުގައި ވިސްނާ ފިކުރުކުރަންވާނެއެވެ. ނިދާފައި އޮންނަ ގަޑީގައިވެސް ގުރްއާން ޖަހާފައި ބެހެއްޓުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. ސަބަބަކީ އިންސާނާ ނިދާފައިވީނަމަވެސް އޭނާގެ ސިކުނޑި ގުރްއާން އަޑުއެހުމުން އުފާލިބިގަނެއެވެ. ރޫމް ސޫރަތުގެ 23 ވަނަ އާޔަތުގައި މާތް ﷲ ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ. (وَمِنْ آيَاتِهِ مَنَامُكُم بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُكُم مِّن فَضْلِهِ ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ) މާނައަކީ: " އަދި ރޭގަނޑާއި ދުވާލުގެ ވަގުތުގައި ތިޔަބައިމީހުން ނިދާ ނިދުމާއި، އެކަލާނގެ فضل ވަންތަކަމުގެ ތެރެއިން އެދި ތިޔަބައިމީހުން މަސައްކަތްކުރުންވަނީ، އެކަލާނގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމުގެ ހެކިތަކުގެ ތެރެއިންނެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، އެކަމުގައި އަހާ ބަޔަކަށް ހެކިތަކެއްވާކަން ކަށަވަރެވެ".

ބަލިމީހެއްގެ ކައިރީ ކިޔަވަން އެންމެ ރަގަޅު އާޔަތް ތަކަކީ ކޮބާ؟
ކޮންމެ ބައްޔަކަށް ނަމަވެސް ޝިފާ ހޯދުމުގެ ގޮތުން ކިޔެވުން އައުލާކަން ބޮޑު އާޔަތްތަކެއްވެއެވެ. މިއާޔަތްތައް ކިޔެވުމުން ބަލިތަކަށް ޝިފާ ލިބޭ ކަމުގައި ތަޖްރިބާ ކުރެވިފައިވާ އާޔަތްތަކެވެ. އެއީ:

1.    ސޫރަތުލް ފާތިޙާ ހަތްފަހަރު ކިޔެވުން. ކީރިތި ގުރްއާނުގައިވާ އެންމެ މާތް، އެންމެ މަތިވެރި ސޫރަތަކީ ސޫރަތުލް ފާތިޙާ އެވެ. އެސޫރަތާއި ބެހޭ ގޮތުން ކީރިތި ރަސޫލާ-ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ- ޙަދީޘް ކުރައްވާފައިވަނީ މިފަދައިންނެވެ. (والذي نفسي بيده لم ينزِّل الله مثلها في التوراة ولا في الإنجيل ولا في الزبور ولا في الفرقان) މާނައަކީ: "ތިމަންކަލޭގެ ފާނުގެ ނަފްސު އެފަރާތެއްގައިވާ ފަރާތް ގަންދެއްވާ ވިދާޅުވަމެވެ. އެފަދަ ސޫރަތެއް ތައުރާތުގައިވެސް، އިންޖީލުގައިވެސް އަދި ޒަބޫރުގައިވެސް ބާވާލައްވާފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެފަދަ އެހެން ސޫރަތެއް ފުރްގާނުގައިވެސް ބާވައެއް ނުލައްވައެވެ". މިސޫރަތް ހަތްފަހަރު ކިޔެވުމުގެ ޙިކްމަތަކީ އެސޫރަތަށް "އައްސަބްޢުލް މަޘާނީ" މިނަމުން ނަންދެވިފައިވުމެވެ.

2.    އާޔަތުލް ކުރްސީ ކިޔެވުން. މިއާޔަތް ކިޔަވާ މީހުން ހުރިހާ ނުބައިކަންތަކާއި ބަލިތަކުން ސަލާމަތް ކުރައްވާނެ ކަމަށް ކީރިތި ރަސޫލާ-ޞައްލަﷲޢަލައިހި ވަސައްލަމަ- ވަނީ އަންގަވާފައެވެ.

3.    ސޫރަތުލް ބަގަރާގެ ފަހު ދެއާޔަތް. ކޮންމެ ރެއަކު މިދެއާޔަތް ކިޔަވައިފި މީހަކަށް ހުރިހާ ބަލިތަކުންނާއި ސުންޕާ ކަމަކުން ސަލާމަތް ކަން ލިބިއްޖެ ކަމުގައި ކީރިތި ރަސޫލާ-ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ- ވަނީ އަންގަވާފައެވެ.

4.    ސޫރަތުލް އިޚްލާޞް. މިސޫރަތަކީ ގުރްއާނުގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބަޔެވެ. މިސޫރަތުގައި ﷲ ގެ އެއްކައުވަންތަ ކަމުގެ ޞިފަތައް ވަރަށް ގިނައިން ހިމެނިފައިވެއެވެ. އެހެންކަމުން، ބަލިތަކުން ފަރުވާ ހޯދުމަށްޓަކައި މިސޫރަތް ކިޔެވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ.

5.    ފަލަގި ނާސި ދެސޫރަތް ކިޔެވުން. މިދެ ސޫރަތް ކިޔަވާ މީހަކު އެންމެހައި ބަލިތަކާއި ނުރައްކާތަކުން ސަލާމަތްވާނެ ކަމަށް ކީރިތި ރަސޫލާ-ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ- ވަނީ އަންގަވާފައެވެ.

އިސްވެ ބަޔާން ކުރެވުނު އާޔަތްތަކުގެ އިތުރުން ކޮންމެ ބައްޔެއްވެސް އެބައްޔަކާއި ގުޅޭ ގޮތުން އިތުރު އާޔަތް ތަކެއް ކިޔެވުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން އެކި އެކި ބައްޔަށް ފަރުވާ ހޯދުމަށް އެޔާއި ގުޅޭ އާޔަތްތަކާއި ސޫރަތްތައް ތިރީގައި ބަޔާން ކޮށްލާނަމެވެ.
ނަފްސާނީ އަދި ބިރުވެރިކަމާއި ހާސްކަމުގެ ފަރުވާ އަކަށް: އިސްވެ ބަޔާން ކުރެވުނު އާޔަތްތަކުގެ އިތުރުން ރަޢްދު ސޫރަތުގެ 28 ވަނަ އާޔަތް (الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّـهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّـهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ) މާނައަކީ: " އެއުރެންނީ، إيمان ވި މީހުންނެވެ. އަދި اللَّه ހަނދުމަކުރުމުން، އެއުރެންގެ ހިތްތައް ހަމަޖެހޭ މީހުންނެވެ. ހިތްތައް ހަމަޖެހެނީ، اللّه ހަނދުމަކުރުމުން ނޫންހެއްޔެވެ؟". މި އާޔަތް ހެނދުނާއި ހަވީރު ހަތް ފަހަރު ކިޔެވުން.
މީގެ އިތުރުން ސޫރަތުލް ގުރައިޝް (لِإِيلَافِ قُرَيْشٍ ﴿١﴾ إِيلَافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَاءِ وَالصَّيْفِ ﴿٢﴾ فَلْيَعْبُدُوا رَبَّ هَـٰذَا الْبَيْتِ ﴿٣﴾ الَّذِي أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ ) ތަކުރާރު ކޮށް ކިޔެވުން ރަގަޅެވެ.

މާޔޫސްކަމާއި ކުރިމަތިލާން ޖެހުމުން ފަރުވާ ހޯދުމަށް ޓަކައި: ޔޫސުފް ސޫރަތް ކިޔެވުން މުހިންމެވެ. ސަބަބަކީ ކީރިތި ރަސޫލާ-ޞައްލަﷲ ޢަލައިހި ވަސައްލަމަ- ގެ މައްޗަށް މިސޫރަތް ބާވާލެއްވުނީ އެކަލޭގެފާނަށް އެންމެ ދަތިބޮޑުވި ވަގުތުގައެވެ. އެކަލޭގެފާނަށް ހިތްވަރުދެއްވައި ކެތްތެރިވެ ވަޑައިގަތުމަށް ބާރުއެޅުއްވުމުގެ ގޮތުންނެވެ.

މީގެ އިތުރުން ޔޫނުސް ސޫރަތުގެ 58 ވަނަ އާޔަތް ކަމުގައިވާ (قُلْ بِفَضْلِ اللَّـهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ) މާނައަކީ" ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ! اللَّه ގެ فضل ވަންތަ ކަމާއި، އެކަލާނގެ رحمة އަށްޓަކައި (އެބަހީ: إسلام دين އާއި قرآن އަށްޓަކައި) ފަހެ، އެއުރެން އުފާކުރާހުށިކަމެވެ! އެއުރެން (ދުނިޔެމަތީގައި) އެއްކުރާ ތަކެއްޗަށްވުރެ، އެކަން ހެޔޮކަންބޮޑެވެ". މިއާޔަތް ތިންފަހަރަށް ކިޔެވުން. މިއާޔަތުގައި މީހާގެ ހިތަށް އުފާވެރިކަން ވައްދައިދިނުން ހިމެނިގެންވެއެވެ.

ކެންސަރު ބަލިން ފަރުވާ ހޯދުމަށް: ޔޫނުސް ސޫރަތުގެ 81-82 ވަނަ އާޔަތް ކިޔެވުން. (إِنَّ اللَّـهَ سَيُبْطِلُهُ ۖ إِنَّ اللَّـهَ لَا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ ﴿٨١﴾ وَيُحِقُّ اللَّـهُ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ) މާނައަކީ: " ހަމަކަށަވަރުން، اللَّه، އެ ޖާދޫ باطل ކުރައްވާނެތެވެ. ހަމަކަށަވަރުން، فساد ކުރާ މީހުންގެ عمل، اللَّه إصلاح އެއް ނުކުރައްވާހުށްޓެވެ. އަދި ކުށްވެރިން ނުރުހުނަސް، اللَّه އެކަލާނގެ كلمة ފުޅުތަކުން حق ސާބިތުކުރައްވައި ފާޅުކުރައްވާނެތެވެ". ސިޙުރު ބާޠިލް ކުރުމަށްޓަކައިވެސް މިއާޔަތްތައް ކިޔެވުން ރަގަޅެވެ. މިއާޔަތްތައް މަދުވެގެން ހަތްފަހަރު ކިޔަވަންވާނެއެވެ.

މީގެ އިތުރުން ސޫރަތު ޔާސީން ކިޔެވުން، އަދި ކޮންމެ ދުވަހަކުވެސް ސޫރަތުލްބަގަރާ އެއްކޮށް ނުވަތަ ބައެއް އަޑުއެހުން، އަދި ވަގުތުވީ ވަރަކުން ތަކުރާރުކޮށް ސޫރަތުލް ބަގަރާ އަޑުއެހުން ހިމެނިގެންވެއެވެ.
މީގެ އިތުރުން ސޫރަތުއް ޠޫރު އާއި ސޫރަތުއް ރޫމް ކިޔެވުމަކީ ކެންސަރު ބައްޔަށް ފަރުވާ ހޯދުމަށްޓަކައި ރަގަޅު ކަމެކެވެ.

ދިގު ޒަމާންވީ ބަލިތަކާއި ހަމުގެ ބަލިތަކުގެ ފަރުވާ އަކަށް: އައްޔޫބް ޢަލައިހިއްސަލާމް އަށް ބޮޑު ބައްޔެއްޖެހި، ޒަމާންތަކެއް އެކަމުގައި ވޭތުކުރަން ޖެހުމުން އެކަލޭގެފާނު ކުރެއްވި ދުޢާގެ ބަރަކާތުން މާތް ﷲ އެކަލޭގެފާނަށް ޝިފާ ދެއްވިއެވެ. އެދުޢާ އަކީ އަލްއަންބިޔާ ސޫރަތުގެ 83 ވަނަ އާޔަތެވެ. (أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ) މާނައަކީ: " ހަމަކަށަވަރުން، މިއަޅާޔަށް ދަތިކަމާއި، އުނދަގޫ ޖެހިއްޖެއެވެ. އަދި އިބަރަސްކަލާނގެއީ، رحمة ލައްވާ، އެންމެ رحمة ވަންތަ ރަސްކަލާނގެއެވެ".

މީގެ އިތުރުން ޒުމަރު ސޫރަތުގެ 23 ވަނަ އާޔަތް ކިޔެވުން. (اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ) މާނައަކީ: " اللَّه، އެންމެ ރިވެތިބަސްތައް ފޮތެއްގެ ސިފައިގައި ބާވައިލެއްވިއެވެ. (ފުރިހަމަކަމުގައި) އެއްފަދަވެގެންވާ، ތަކުރާރުކޮށް ކިޔެވޭ ފޮތަކަށްވާ حال ގައެވެ. އެ ފޮތް ކިޔެވޭހިނދު، އެއުރެންގެ ވެރިރަސްކަލާނގެއަށް ބިރުވެތިވާމީހުންގެ ގައިގެހަންތައް ތުރުތުރު އަޅައިގެންދެއެވެ. ދެން އެއުރެންގެ ގައިގެހަންތަކާއި، ހިތްތައް اللَّه ހަނދުމަކުރުމަށް މަޑުމޮޅިވެދެތެވެ. އެއީ اللَّه ގެ ތެދުމަގެވެ. އެކަލާނގެ އިރާދަކުރައްވާމީހަކަށް، އެއިން މަގުދައްކަވަތެވެ. އަދި اللَّه މަގުފުރައްދަވާ މީހަކަށް، ފަހެ ތެދުމަގު ދައްކާނޭ ހަމައެކަކުވެސް ނުވެތެވެ".

ވަސްވާސްތަކާއި ބިރުވެރިކަން، އަދި ހާސްކަމުގެ ފަރުވާ އަކަށް: ޔޫނުސް ޢަލައިހިއްސަލާމް މަހުގެ ބަނޑުތެރޭ އޮންނަވައިގެން ކުރެއްވި ދުޢާ، އަލްއަންބިޔާ ގެ 87 ވަނަ އާޔަތް،( لَّا إِلَـٰهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ) މާނައަކީ" އިބަރަސްކަލާނގެ މެނުވީ، إله އަކު ނެތެވެ. އިބަރަސްކަލާނގެ ހުސްطاهر ވަންތަކަމާއެވެ! ހަމަކަށަވަރުން، އަނިޔާވެރިންގެ ތެރެއިން މި އަޅާވީމެވެ".

މީގެ އިތުރުން ތަސްބީޙަ ކިޔުން ގިނަކުރުމަކީ މިފަދަ ބަލިތައް ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް ރަގަޅު ކަމެކެވެ. (سبحان الله وبحمده سبحان الله العظيم ).
ދަރިން ނުލިބުމުގެ ފަރުވާ ހޯދުމަށް: ޒަކަރިއްޔާ ޢަލައިހިއްސަލާމް ކުރެއްވި ދުޢާ، އަލްއަންބިޔާ ސޫރަތުގެ 89 ވަނަ އާޔަތް، (رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ)މާނައަކީ: " އަޅުގެ ވެރިރަސްކަލާކޯއެވެ! މި އަޅާޔަކީ (ދަރިޔަކުނެތް) އެކަނިވެރި މީހެއްކަމުގައި ނުލައްވާނދޭވެ! އަދި އިބަރަސްކަލާނގެއީ، ދިރިދެމިވޮޑިގެންވާ، އެންމެ ހެޔޮ ރަސްކަލާނގެއެވެ".

މީގެ އިތުރުން ސޫރަތުލް އިޚްލާޞް އާއި ސޫރަތު މަރްޔަމް ގިނަ ގިނައިން ކިޔެވުން.
އަޑު އިވުމާއި ފެނުމާއި މިނޫންވެސް ނުކުޅެދުންތެރި ކަމެއް ހުރެއްޖެނަމަ: ކުރިން ބަޔާންކުރެވުނު އާޔަތް ތަކުގެ އިތުރުން ސޫރަތުލް އަޢްލާ ހަތްފަހަރު ކިޔެވުން، ސޫރަތުލް ބަލަދި ކިޔެވުން، އަދި ސޫރަތުލް ފާތިޙާ ގިނަގިނައިން ކިޔެވުން ހިމެނެއެވެ.

ސިޙުރުވެރިކަމާއި، ޙަސަދަވެރިކަން، އެސްފިންނާ އަދި ޖިންނި އަވަލުން ފަދަ ކަންތަކުން ފަރުވާ ހޯދުމަށް: ކޮންމެ ދުވަހަކު ސޫރަތުލް ބަގަރާ ކިޔެވުން، އަދި އަޑުއެހުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ފަލަގި ނާސި ދެސޫރަތް ކިޔެވުން ގިނަ ކުރުން ހިމެނިގެންވެއެވެ.
ސުންނަތުގައި ޘާބިތުވެފައިވާ ބައެއް ދުޢާތައް: (اللهم أذهب الباس، رب الناس، اشف أنت الشافي، لا شفاء إلا شفاؤك، شفاء لا يغادر سقماً) މިދުޢާ ހަތްފަހަރު ކިޔުން، އަދި ތަދުވާ ތަނުގައި އަތްއަޅާފައި (بسم الله) ތިންފަހަރު، އަދި (أعوذ بالله وقدرته من شر ما أجد وأحاذِر) ހަތްފަހަރު ކިޔުން. والله أعلم.

ލޯބިވެރިންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރުން؟

بسم الله الرحمن الرحيم

إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا، من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له. وأشهد أن لا إله إلاّ الله وأن محمد رسول الله, وصلىّ الله وسلّم على نبيِّنا محمّد وعلى آله وصحبه وسلّم.

الله سبحانه وتعالى ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވައި އަންގަވާފައި ވެއެވެ:

"وَلَنْ تَرْضَى عَنْكَ الْيَهُودُ وَلا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلا نَصِيرٍ" (البقرة:120)

މިއާޔަތުގެ މާނައަކީ: "އަދި ހަމަކަށަވަރުން ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިންވެސް، އެއުރެންގެ މިއްލަތަށް (އެބަހީ އެއުރެންގެ ދީނަށް) ކަލޭގެފާނު ތަބާވެއްޖައުމަށް ދާންދެން ދުވަހަކުވެސް ކަލޭގެފާނަކަށް ނުރުހޭނެތެވެ. ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ތެދުމަގަކީ ހަމައެކަނި الله سبحانه وتعالىގެ މަގެވެ. އަދި ކަލޭގެފާނަށް الله تعالىގެ ކިބައިން ޢިލްމު އައުމަށްފަހު އެއުރެންގެ ހަވާ ނަފްސުގެ ހެއްލުންތަކަށް ތަބާވެއްޖެނަމަ، الله تعالىގެ ޙަޟްރަތުން ކަލޭގެފާނަށް އެއްވެސް އެހީތެރިއަކު އަދި ނަޞްރުދޭނޭ މީހަކުވެސް ނުވެއެވެ." (ސޫރަތުލް ބަޤަރާ:120).

أبو سعيد الخدري رضي الله عنه ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم ކިބައިން ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވާފައިވެެއެވެ.  "قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏"‏ لَتَتَّبِعُنَّ سَنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ شِبْرًا بِشِبْرٍ وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ حَتَّى لَوْ دَخَلُوا فِي جُحْرِ ضَبٍّ لاَتَّبَعْتُمُوهُمْ ‏"‏ ‏.‏ قُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ آلْيَهُودَ وَالنَّصَارَى قَالَ ‏"‏ فَمَنْ  ؟!" (رواه البخاري 8/151 . ومسلم 4/2054)

މާނަ: "ހަމަކަށަވަރުން ތިޔަބައިމީހުން، ތިޔަބައިމީހުންގެ ކުރިން އައިމީހުންގެ ގޮތްތަކަށް ތަބާވާނެއެވެ. މުށަކަށްފަހު މުށެކެވެ. ކައިވަތަކަށްފަހު ކައިވަތެކެވެ. އެބައިމީހުން ضبّއެއްގެ (ސަހަރާތެރޭ އުޅޭ ބޮނޑެއްގެ) ހޮރަށް ވަންކަމުގައި ވިޔަސް ތިޔަބައިމީހުން އެމީހުންގެ ފަހަތުން ގޮސް އެހޮރަށް ވަންނާނެއެވެ. އެހިނދު ތިމަންބޭކަލުން ދެންނެވީމެއެވެ. އޭ اللهގެ ރަސޫލާއެވެ. އެއީ ޔަހޫދީންނާއި ނަޞާރާއިން ހެއްޔެވެ؟ އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘްފުޅު ކުރެއްވެވިއެވެ. "ފަހެ އެނޫން ދެން ކޮންބައެއް ހެއްޔެވެ؟". (ބުޚާރީ: 8/151، މުސްލިމް 4/2054)

    ކޮންމެއަކަސް ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلمގެ މިބަސްފުޅުގެ ތެދުކަން މިހާރު އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިދަނީ ފެނި ހެކިވަމުންނެވެ. މިފަދަ އެތައް ކަމެއް މިވަނީ މުސްލިމް ހުރިހާ ޤައުމެއްގައިވެސް ފެތުރި ޢާއްމުވެފައެވެ. އެވެރިންގެ ދިރިއުޅުމުގެއާއި، ހެދުން އެޅުމުގައާއި، ސިޔާސަތުގައާއި، ޙަފްލާތަކާއި ޗުއްޓީތަކާއި މިފަދަ އެތައް ކަމެއްގައެވެ. ލިޔެ ނުވަތަ ކިޔައި ބަޔާން ކުރަން ވެއްޖެނަމަ ކޮޅުން ނުލާހާ ގިނައެވެ. އަދި މިހާރުގެ ޓެކްނޮލޮޖީއާއި މުވާސަލާތީ ޚިދުމަތްތަކުގެ ސަބަބުން މިކަންތައްތައް މިވަނީ އިތުރަށް ފެތުރި ފުޅާވެފައެވެ. އެމީހުންގެ އެކިއެކި ޙަފްލާތަކާއި އާދަތައް މިއަދު ސާފު ފޮޓޯއާއި އަަޑުތަކާއި އެކު މިވަނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ގެތަކުގެ އޮޅިތައް ގިރާކޮށް ގޭގެ އެތެރެއަށްވެސް ވަދެފައެވެ. ސެޓްލައިޓް ޓީވީއާއި އިންޓަނެޓްގެ ޛަރީއާއިންނެވެ. ހިތާމައަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ނޭނގި އަދި ވިސްނާލުމެއްވެސް ނެތި، މިކަންތައްތަކުގެ ތެރެއަށް ގެނބިގެން ދާކަމެވެ. އެއީ އެވެރިން އެކުރާ ކަންތައްތަކަކީ އެވެރިންގެ ދީނުގެ އެކިއެކި ހަފްލާތައް ކަމުގައި ވިޔަސްމެއެވެ. މިގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުރިމަތީގައި މިއޮތް (14 ފެބްރުއަރީ) ވެލަންޓައިންސް ޑޭ، ނުވަތަ ލޯބިވެރިންގެ ދުވަހާއި ބެހޭގޮތުން ފޮރުވިފައިވާ ޙަޤީގަތްތަކާއި ދިމާލަށް އަޅުގަނޑުމެން ނަޒަރެއް ހިންގާލަމާތޯއެވެ.

ވެލަންޓައިންސް ޑޭގެ އަސްލު.

     ވެލަންޓައިންސް ޑޭ އަކީ ޤަދީމީ ރޫމީން (މިހާރު ރޯމް)ގެ މީހުން ފާހަގަ ކުރަން ފެށި ޙަފްލާއެކެވެ. އެއީ މީގެ 17 ޤަރުނު ކުރިން އެމީހުން ބުދު ދީނުގެ އަހުލުވެރީންކަމުގައި ވަނިކޮށެވެ. އެމީހުން ޤަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި އެއީ "ރޫހާނީ ލޯތްބެކެވެ". މިގޮތުން މިހާރުގެވެސް ބައެއް ވެލަންޓައިންސް ކާޑުތަކުގައި ކިއުޕިޑް (CUPID) ގެ ކުރެހުންތައްް، ދެވަރަ ލާފައި ދުނިދަނޑިއަކާއި ތީރުތަކެއް ހިފައިގެން ވާ ކުޑަ ކުއްޖަކު ވެއެވެ. މިއީ ބުދަށް އަޅުކަން ކޮށް އުޅުނު ރޫމީންގެ "ލޯބީގެ ކަލާނގެއެވެ"(The God of Love).

      ކޮންމެއަކަސް ނަޞާރާދީނަށް ބަދަލުވުމަށް ފަހުވެސް އެމީހުން އައީ މިޙަފްލާ ފާހަގަ ކުރަމުންނެވެ. އެކަމަކު އެއީ ފާދިރީ ވެލަންޓައިން އަށް ނިސްބަތް ކޮށް "ޝަހީދުންގެ ލޯބީގެ" ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

ފާދިރީ ވެލަންޓައިން އާއި މިޙަފްލާއާއި ހުރި ގުޅުން.

     ފާދިރީ ވެލަންޓައިން އަކީ ނަޞާރާއިންގެ ފައްޅީގެ ކުރީގެ ދެ "ޝަހީދުންނަށް" ދެވިފައިވާ ނަމެކެވެ. ބުނެވޭ ގޮތުގައި އެނަން ކިޔާ ވަނީ ދެމީހަކު ނުވަތަ އެކަކެވެ. ރޫމީން ނަޞާރާދީނަށް އެނބުރުމަށްފަހު އެދީން ވަރުގަދައަށް ފެތުރުމުން، ރޫމީންގެ ވެރިއަކަށް ހުރި އިމްބްރާތޫރް: ކްލޯޑިއަސް II (Emperor Claudius II،), މީލާދީން 3ވަނަ ޤަރުނުގައި އެބައިމީހުންގެ ހަނގުރާމަވެރިންނަށް (އެބަހީ ސިފައިންނަށް) ކައިވެނި ނުކުރެވޭ ގޮތަށް ހަމަޖެއްސިއެވެ. އެއީ ކައިވެނީގެ ސަބަބުން އެމީހުން ކުރަންޖެހޭ ހަނގުރާމަތަކަށް ފަސްޖެހޭނެތީއެވެ. މިނިންމުމާއި ފާދިރީ ވެލަންޓައިން އިދިކޮޅުވިއެވެ. އަދި ސިއްރުގައި ސިފައިންނަށް ކައިވެނި ކޮށްދޭން ފެށިއެވެ. މިކަން އިމްބްރާތޫރްއަށް އެނގުމުން ފާދިރީ ވެލަންޓައިން ޖަލަށް ލުމަށްފަހު މެރުމަށް ޙުކުމް ކުރިއެވެ. ޖަލުގައި ހުރިއިރު ފާދިރީ ވެލަންޓައިން، ޖަލު ބަލަހައްޓާމީހާގެ އަންހެން ދަރިފުޅާއި ހިތާވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިކަމެއް ހިނގާ ދިޔައީ އެހާމެ ސިއްރިއްޔާތުގައެވެ. އެހެނީ ނަޞާރާއިންގެ ގާތުގައި، އެމީހުންގެ ފާދިރީންނާއި އަޅުވެރީން ކައިވެނި ކުރުމާއި އަދި ލޯބިވުމަކީވެސް ޙަރާމް ކަމަކަށް ވާތީއެވެ.

    ކަންމިހެންވީ ކަމުގައިވީނަމަވެސް، ނަޞާރާއިންގެ ގާތުގައި މިފާދިރީވީ ވަރަށް މަތިވެރިމީހަކަށެވެ. އެއީ ނަޞާރާދީނުގައި އޭނާ ވަރުގަދައަށް ޡާބިތުވެ ހުރުމުންނެވެ. އެއީ އިމްބްރާތޫރް، ފާދިރީ ވެލަންޓައިންއަށް އޭނާ ނަޞާރާދީން ދޫކޮށް ރޫމީންގެ ބުދު ކަލާނގެތަކަށް ރުޖޫޢަވެއްޖެނަމަ، މަޢާފުކޮށް އެންމެ އަރިސް މީހެއް ކަމުގައި ހަދައި އަދި އޭނާގެ ދަނބިދަރިއަކަށްވެސް ހަދާދޭނެ ކަމަށް  (އަންހެން ދަރިފުޅާއި ކައިވެނި ކޮށްދޭނެކަމަށް) ވަޢުދުވުމުންވެސް އެކަމަށް އިންކާރުކޮށް ނަޞާރާދީން ޚިޔާރު ކުރީމައެވެ. އެހެންކަމުން މީލާދީން 14 ފެބްރުއަރީ 270ގައި މިފާދިރީ މަރާލެވުނެވެ. މަރާލަން ހަމަޖެހިފައި އޮތްދުވަހު އޭނާ ގަނޑުކޮޅެއްގައި، އެލޯބިވި އަންހެން ކުއްޖާއަށް އޭނާގެ އެއޯގާތެރިކަމާއި ގާތްކަމަށް ޝުކުރު އަދާކޮށް، އޭގައި "ލޯބިވާ ވެލަންޓައިންގެ ފަރާތުން" މިހެން ލިޔެ ކުޑަ ނޯޓުކޮޅެއް ބޭއްވިއެވެ. މިގޮތުން މިދުވަހަށް ވެލަންޓައިންސް ޑޭގެ ނަމުން ނަންދެވި ލޯބިވެރިންގެ ދުވަހުގެ ގޮތުގައި ފާހަގަކުރެވެން ފެށުނެވެ. (والله أعلم)

މުސްލިމުން މިދުވަސް ފާހަގަ ކުރުމަކީ ހުއްދަ ކަމެއްތަ؟

     މަތީގައި ބަޔާންވެ ދިޔަ ޙަދީޘްގައި ވާގޮތަށް މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން މިދަނީ ފިޔަވަޅަކަށްފަހު ފިޔަވަޅެއް އެވެރިންނަށް ތަބާވަމުންނެވެ. ކޮންމެއަކަސް މިފަދަ ޙަފްލާއެއް އަޅުގަނޑުމެން ފާހަގަ ކުރުމަކީ އެއްގޮތަކަށްވެސް ހުއްދަވެގެން ވާނޭ ކަމެއްނޫނެވެ. އެދުވަހު އެކަކު އަނެކަކަށް ލޯބީގެ ކާޑުތަކާއި މެސެޖްތައް ފޮނުވައި އަދި ކުލަކުލައިގެ މާތައް ފޮނުވައި ހެދުމަކީ ކަނޑައެޅިގެން ހުރި ބޮޑު މުންކަރާތެކެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް އަމުރު ކުރެވިގެންވަނީ އެބައިމީހުންނާއި ތަފާތުވެ، ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم ގެންނެވި ތެދުމަގުގައި ހިފުމެވެ. ރަސޫލު الله صلى الله عليه وسلم ޙަދީޘްފުޅު ކުރައްވާފައިވެެއެވެ. <<من تشبه بقوم فهو منهم>> (أخرجه أبو داود وأحمد) މާނައަކީ: "ފަހެ ބަޔަކާއި ވައްތަރުވެގެންވި މީހަކީ އެބައެއްގެ ތެރެއިންވާ މީހެކެވެ."

    ކޮންމެއަކަސް ދުނިޔަވީ ޙަޤީޤަތަށް ވިސްނާލަމާތޯއެވެ. އަޅުގަނޑުމެން މީހަކާއި ލޯބިވެގެން އުޅޭއިރު މިކަހަލަ ޙަފްލާތައް ފާހަގަކޮށް ވަރަށް ލޯބިން އުޅެފައި، ކައިވެނި ކޮށްގެން ދުވަސް ކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި އެއްކަލަ ލޯބި އެކޮޅުކޮޅުން ޖެހިގެން މިދަނީ ކީއްވެގެންތޯއެވެ؟ ދިރިއުޅުމުގެ ޙަޤީޤީ އުފަލުން މަޙްރޫމްވެ، ދެން އެނޫން ގޮތެއް ނެތިގެން އެކުގައި އުޅެމުން ދަނީ ކިތައް މީހުންތޯއެވެ؟ ވަގު ލޯބިވެރިން ގެންގުޅެނީ ކިތައް ފިރިން އަދި ކިތައް އަނބިންތޯއެވެ؟ އެއްކަލަ ރީތިމާތަކާއި ކާޑުުތަކުން ހަދިޔާ ބަދިޔާ ބަދަލުކޮށްފައި އުޅުނު ދުވަހުވީ ލޯބި ކޮބައިތޯއެވެ؟

    ސަބަބަކީ އެއްކަލަ ލޯބީގެ ގުޅުން ފެށިގެންގޮސް އަދި ނިމިފައި ވަނީވެސް ހުއްދަ ގޮތުގައި ނޫން ކަމުގައި ވާތީއެވެ. އެލޯބިވެގެން އުޅުނުއިރު އުޅެވުނީ الله سبحانه وتعالى ޙަރާމް ކުރެއްވި ކަންތައްތަކަށް އަރައިގަތުމުގެ ތެރޭގައެވެ. އެހެން ކަމުން އެގުޅުމުގައި الله سبحانه وتعالى ބަރަކާތް ނުލެއްވެވީއެވެ.

    ދެމަފިރިންގެ ދެމެދުގައިވާ ޙަޤީޤީ ލޯތްބަކީ الله سبحانه وتعالى ލައްވަވާ އެއްޗެކެވެ. އެކަން ބަޔާން ކުރައްވައި الله سبحانه وتعالى ކީރިތި ޤުރުއާނުގައި ވަޙީ ކުރައްވާފައިވެއެވެ:

"وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لآياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ"  (سورة الروم:21)

"ތިޔަބައިމީހުންނަށްޓަކައި ތިޔަބައިމީހުންގެ ނަފްސުތަކުން އަނބިން ހެއްދެވިކަމީ އެކަލާނގެ ކުޅަދުންވަންތަކަމުގެ ހެކިތަކުގެ ތެރެއިންވާ ކަމެކެވެ. އެއީ ތިޔަބައިމީހުން އެކަނބަލުންނާއި އެކު ދިރިއުޅުން ވޭތުކުރުމަށްޓަކައެވެ. އަދި އެއިލާހު ތިޔަބައިމީހުންގެ މެދުގައި ލޯތްބާއި އޯގާވެރިކަން ލެއްވެވިއެވެ. ހަމަކަށަވަރުން ފިކުރު ހިންގާ ބަޔަކަށް އެކަންކަމުގައި ހެކިތައް ވާކަން ކަށަވަރެވެ." (ސޫރަތުއް ރޫމް:21)

     އަދި ހަމަ އެގޮތަށް ރަނގަޅު ހިތްހަމަ ޖެހޭ ދިރިއުޅުމަކީވެސް އެއިލާހު ދައްކަވާ އެއްޗެކެވެ. އެވާހަކަ ބަޔާން ކުރައްވަވައި الله سبحانه وتعالى ވަޙީ ކުރައްވަނީ:

"مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً " (سورة النخل: 97)

"މުއުމިނަކު ކަމުގައިވާ ޙާލު، ފިރިހެނުންގެ ތެރެއިންވިޔަސް އަދި އަންހެނުންގެ ތެރެއިންވިޔަސް ޞާލިޙް ހެޔޮ ޢަމަލްތައް ކޮށްފި މީހާ ދަންނައެވެ. ފަހެ އެމީހަކަށް ރަނގަޅު ބާއްޖަވެރި ދިރިއުޅުމެއް ތިމަން الله ދެއްވަވާ ހުށީމެވެ." (ސޫރަތުއް ނަޚްލް: 97).



وصلّى الله وسلّم وبارك على نبيِّنا محمّد وعلى آله وصحبه أجمعين.

- ނިމުނީ -